Cumhuriyet öncesi başlamış ve hala aynı şarkıyı söylüyoruz: Kaderimse çekerim. Bir de kaderini değiştirmeye çalışsan, biraz çaba harcasan, bunu başarmanın yollarını arasan belki olur diyeceğim ama pek de mümkün görülmüyor.
Bir zamanlar Balıkesir ilinin en popüler ilçelerinden Balya, bugünlerde yine kaderine ağlıyor. 1910 yılında ilçe olan Balya, Romalılar döneminden bu güne hep sömürülmüş, hep kullanılmış, hep hor görülmüş ama ne hikmetse kimilerine sürekli kazandırmış. Balya, zengin kurşun maden yataklarıyla bir çok ülkenin ağzının suyunu akıttığı bir ilçe konumunda.
Cumhuriyet öncesi Balya kurşun madenlerini Fransızlar uzun yıllar çalıştırmışlar. Öyle güzel bir tezgah kurmuşlar ki şirket, işçilere verdiği ücretleri geri alabilmek için ilçeye alışveriş merkezleri, barlar, pavyonlar, hatta Fransa’dan getirdikleri revülerin gösterime girdiği gece kulüpleri bile açmışlar. Yani vahşi kapitalizm; verdikleri paraları nasıl geri alacaklarının hesaplarını çok iyi yapmışlar.
Ancak Fransızların düşünemediği bir olay ortaya çıkmış, o oyunu da çabucak halledivermişler. Nedir bu oyun? Fransızların çıkardıkları kurşunu eriten fabrikadan çıkan zehirli gazlar ilçe halkına hayli zarar vermeye başlamış. Şimdiki Çamlık mevkiinde bulunan Koca Baca ismi verilen fabrikanın ana bacasından halk hayli rahatsız olunca Ankara’ya şikayet etmişler. Gelen heyet, “Fabrika bacası halkı zehirliyor, bu konuda önlemler alınsın” deyince şirket, önlem olarak Balya’da hane başına sus payı olarak duman parası dağıtıyor. 1926 yılında verilen duman paraları aynı oyunlarla geri alınıyor.
Balya’nın 1926 yılındaki kaderiyle bugünkü kaderi pek değişiklik göstermedi. Halkı o günlerde de fakir ve eziliyordu, bugün de aynı. Balya kurşun madenlerini Eczacıbaşı çalıştırıyor, ancak Balya’dan madende çalışan sayısı bir elin parmakları kadar. Balıkesir’den servislerle eleman getirmelerine rağmen Balya halkı, çalışanlara uzaktan bakıyor. Bugün böyle diyorsak yarın da aynısını söyleyeceğiz. Balya şöyle söylüyor: Kaderimse çekerim.
Zira Balıkesir, son on yılda madencilerin kuşatması altında kaldı. Balıkesir il sınırları içerisinde tam 429 maden projesine ÇED onayı verildi. Balya ilçesi Kırlar ve Söbücealan mahallelerinde Limak Holding’e bağlı Altıordu Madenciliğin açmak istediği maden ocağı için ÇED raporu alındı. Siyanürlü maden, açık ve yeraltı ocakları, cevher zenginleştirme, kırma eleme, atık toplama ve beton santrali kurulacak. Şirket bu tesis için 3 milyar 865 milyon harcayacak. 1439,57 hektar büyüklüğündeki ruhsat sahibi şirket, kuru tarım, mera, orman ve makilik alanlardan oluşan toplam 276,93 hektarlık bir alanda faaliyet gösterecek. Cevher aramak için 500 sondaj kuyusu açacak, yani bölgeyi delik deşik edecek. Daha şimdiden 20 binin üzerinde ağaç kesilecek, 370 ton siyanür kullanılacak.
Sadece bunlar değil: Karesi ilçesi Turplu mahallesi, İvrindi Sarıalan mevkiinde altın bakır madeni, Bigadiç’te altın gümüş madeni… Kısacası Balıkesir madencilerin kuşatması altında. Bu sadece Balıkesir için değil, tüm Türkiye için diyebiliriz. İşte kanıtı: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının internet sitesine İngilizce verdiği bir ilana baktığımızda neler var neler. 50 yıllık garanti yatırım, neden Türkiye’ye yatırım yapılmalı, altın, gümüş, bakır jeofizik haritası hazır, kaynaklar bizden, vergi muafiyeti, ruhsat kolaylığı, Türkiye maden çeşitliliği dünyada 10. sırada, şirketlerinizin kârını maksimuma çıkarabilirsiniz, ucuz işgücü ve KDV indirimi diyerek yabancılara bir cennet sunuyorlar.
Ancak bilmeliler ki yabancılara sunulan bu cennet, Türk halkına cehennem olarak kalacak. Tıpkı yere göğe sığdıramadığınız Gabar gibi. Zira Gabar’da Türkler çalışıyor, ABD kazanıyor. TBMM’sinde Türkiye’nin petrol üretimi gündeme geldiğinde EMEP partili Sevda Karaca şunları söyledi: Gabar’da petrolü ABD’li şirket çıkarıyor, Türk işçiler günde 12 saat çalışıyor, ayda 30 bin lira maaş alıyor. Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, “Bu yıl Diyarbakır’daki petrol sahaları içinde ABD ile anlaşmalar yaptık” dedi. Ne güzel, yaşasın Türk petrolleri!
Kısacası sadece Balya değil, tüm ülkem için söylüyorum: Kaderimse çekerim.
Kalın sağlıcakla.

YORUMLAR