Nöbetçi Eczaneler
Uyuz vakalarında yüzde 30 artış var. Üstelik bölgesel değil Türkiye genelinde. Türkiye’de dermatoloji polikliniklerine giden her 100 kişiden 30’una uyuz teşhisi koyuluyor.
Uzmanlar bunu salgın olarak niteliyor. Uyuzun bulaşma kaynağıyla ilgili ise yanlış bilinenler var.
Tıp dilinde skabies olarak tanımlanan uyuz hastalığı, uyuz böceği olarak bilinen sarcoptes scabiei von hominis adlı akarın neden olduğu bulaşıcı bir deri hastalığıdır. 0,3 ile 0,5 mm. boyutunda, gözle görülmesi pek mümkün olmayan akarın neden olduğu uyuz hastalığı, akarın cilde girmesi ile oluşur.
UYUZ NASIL BULAŞIR?
Uyuz bir kişiden başka bir kişiye en az 15 -20 dakika süre ile doğrudan veya yakın temas ile bulaşır. Özellikle ev, okul, iş yeri ve toplu ve kalabalık insan gruplarının olduğu yerlerde hızla yayılırlar.
Uyuz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Yaygın, parazitik bir rahatsızlık olan uyuz hastalığı, genellikle bilek, dirsek, koltuk altı, göğüs, bel, kalça,genital bölge, ayak ve el parmak aralarında kaşıntıya yol açar. Kadınlarda meme uçlarında, erkeklerde ise genital bölgede kaşıntı ve lezyonlar görülebilir. Çocuklarda kulak arkası, yüz, avuç içi ve ayak tabanında da kaşıntı oluşabilir. Akarların açtığı tüneller cilt yüzeyinden çıplak gözle görülebilir. Kişinin yaşam kalitesini düşürecek kadar şiddetli kaşıntıya yol açan uyuz hastalığı, kaşıntının neden olduğu tahrişe bağlı olarak farklı cilt enfeksiyonlarının oluşmasına da neden olabilir. Bu yüzden aşağıdaki belirtilerin varlığında mutlaka hekime başvurulmalıdır.
Özellikle geceleri artan şiddetli kaşıntı,
Cilt yüzeyinde özellikle parmak aralarında akarın yol açtığı beyaz ya da gri renkli 1-10 mm uzunluğunda çizgiler,
Sıcak banyo ile artış gösteren kaşıntı,
Akarın neden olduğu tünellerin üst kısmında kir birikimi, siyah nokta benzeri oluşumlar,
Cilt yüzeyinde inci tanesine benzeyen, içi sıvı dolu lezyonlar,
Yaygın şekilde kızarıklık, döküntü ve yara varlığı.
Crusted Kabuklu Uyuz Nedir?
Halk arasında kabuklu uyuz ya da Norveç uyuzu olarak bilinen crusted kabuklu uyuz hastalığı, bağışıklık sistemi zayıf olan bebek, yaşlı ya da hasta kişilerde görülür. Hastalık, uyuz hastalığına ek olarak, ayak tabanı, el, avuç içi, boyun, kafa ve yüz bölgesinde kaşıntıya yol açabilir. Kişinin cilt yüzeyinde, uyuz akarının yumurtasını içeren kalın kabuklar görülebilir. Crusted kabuklu uyuz hastalığı olan kişinin vücudunda, yaklaşık 2 milyon kadar uyuz akarı veya yumurtası bulunur. Bu yüzden hastalığı başka kişilere bulaştırma ihtimalleri de yüksektir. İmmün sistemi baskılayan nörolojik hastalığı olan kişiler, Down sendromlular, kemoterapi görenler, AIDS hastalarının yanı sıra yaşlılar ve henüz bağışıklık sistemi tam gelişmemiş olan bebeklerde de crusted kabuklu uyuz hastalığı görülebilir.
Uyuz Hastalığının Tanısı Nasıl Koyulur?
Dünya çapında her yaştan insanın yakalanabildiği uyuz hastalığının tanısı için hekim, hastanın anamnezini alır ve ardından fizik muayene yapar. Çoğunlukla, uyuz akarının yol açtığı semptomlar tanı için yeterli olsa da bazı durumda hekim, doku örneği alarak laboratuvar testi yapılmasını da isteyebilir. Kişiye uyuz hastalığı tanısı koyulduğunda hekim, uyuz hastalığı belirtileri olmasa bile aile bireylerini kontrole çağırabilir. Bunun sebebi aynı evde yaşayan kişilere uyuz hastalığının bulaşma riskinin yüksek olması ve uyuz hastalığının bulaştıktan sonra ilk belirtilerini göstermesinin 2 ile 6 haftayı bulmasıdır.
Uyuz Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Uyuz hastalığı tanısının ardından hekim, genellikle krem ve losyonlardan oluşan bir tedavi düzenler. Bu krem ve losyonlar, kaşıntı şiddetinin arttığı gece saatlerinde boyundan aşağı doğru tüm cilde uygulanır. Sabah uyandığında kişinin duş alması gerekir. Bazı vakalarda hekim, oral ilaçların yanı sıra kaşıntı ve diğer semptomları hafifletmek için ek ilaçlar da verebilir. İlaçların hekimin önerdiği şekilde ve sürede kullanılması hastalığın tedavisi için son derece önemlidir.
Uyuz hastalığı, sarcoptes scabiei von hominis adlı akarın neden olduğu bir tür cilt hastalığıdır. Kişide kaşıntı ve döküntüye neden olan uyuz hastalığı, özellikle sonbahar ve kış aylarında artış gösterir ve son derece bulaşıcıdır. Dünya çapında oldukça yaygın olarak görülen sarcoptes scabiei von hominis akarının cildin üst katmanına yerleşmesiyle ortaya çıkan uyuz, akarın ciltte tüneller açarak ilerlemesine bağlı olarak kaşıntıya neden olur. Geceleri daha yoğun bir şekilde kaşıntıya neden olan hastalık, tedavi edilmediğinde döküntü ve yara oluşumunu beraberinde getirir. Uyuz, kişisel hijyenden bağımsız olarak herkeste görülebilir.
Bakım evi ve askeri kışla gibi toplu yaşam alanlarında çok daha kolay yayılan uyuz hastalığı, kedi ve köpek gibi evcil hayvanlardan ziyade insandan insana bulaşır. Evcil hayvanlardaki akarlar insanlara geçse bile insan cildinin içine giremez ve cilt yüzeyinde uzun süre yaşayamaz. Dolayısıyla var olan tahriş de kısa süre içinde kendiliğinden geçebilir. Ancak insandan insana geçen uyuz hastalığı mutlaka tedavi edilmelidir.
