8 asırlık Cami Kebir, aslına uygun kapılarına kavuştu

Kayseri’de 8 asırdır ayakta duran ve ’ilk cuma camisi’ olarak bilinen Cami Kebir’in 3 kapısı; aslına uygun şekilde yapılarak yerine takıldı. El oyma işçiliğiyle yapılan ve yapımı 8 ay süren kapıların camiye montajı yapılırken, Tarihçi Yazar Halit Erkiletlioğlu; “1 kapıda olan motifleri 3 kapıya da uygulamak suretiyle mutlu sona geldik” dedi.

Cumhuriyet Meydani’nda bulunan Tarihi Cami Kebir’in kapıları, aslına uygun olarak restore edildi. Abdullah Gül Üniversitesi Öğretim Üyesi Ömer Aksoyak ile birlikte caminin Ankara Etnografya Müzesi’nde bulunan orjinal kapısının incelenerek yapılan projenin Anıtlar Kurulu’nda kabul görmesinin ardından başlatılan çalışmada sona gelindi. Kahramanmaraş’ta el oymasıyla yapılan ve yapımı 8 ay süren kapıların camiye montajı tamamlanırken, Tarihi Cami Kebir hakkında bilgiler veren Tarihçi Yazar Halit Erkiletlioğlu; “İlk adı ’Sultan Cami’ olan Cami Kebir; Melik Muhammed Gazi tarafından 1134-1143 yılları arasında yapılmış Kayseri’nin ilk Cuma camisidir. Dolayısıyla bizim için çok kıymetli bir cami. İş makinelerinin olmadığı bir dönemde böyle muazzam bir eseri yapabilmek çok önemli. Sultan, bir kuruş dışarıdan destek almadan kendi parasıyla yaptırmış burayı. 65 yıl sonra Danişmendli Beyliği Selçuklu’ya katılıyor ve Kayseri Selçuklu’nun bir vilayeti oluyor. 1205 yılında 1. Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde cami bir tahribat görmüş. Caminin kuzey tarafındaki bölümü ilave ettirmiş, minare yaptırmış ve ilave ettiği bölüme de bir kapı açtırmış. O kapı zaman içerisinde eskimiş, defalarca değiştirilmiş. Fakat ilk çıkan kapıyı Ankara Etnografya Müzesi 1923 yılında toplamış. İyi ki toplanmış” dedi.

Aslında 1 kapıda olan motifleri 3 kapıya da uyarladıklarını kaydeden Erkiletlioğlu; “1 sene önce Abdullah Gül Üniversitesi Öğretim Üyesi Ömer Aksoyak ile birlikte Ankara’ya gittik, kapıyı çıkarttık ve birebir ölçülerini aldık. Daha sonra bir proje yazıldı, Anıtlar Kurulu’ndan proje kabul gördü. 1 kapıda olan bu motifleri 3 kapıya da uygulamak suretiyle bugün mutlu sona geldik. Kahramanmaraş’ta yapılıyor el oyması kapılar, aşağı yukarı 8 aydır yapılıyor” ifadelerini kullandı.

Şehir merkezinde olan Cami Kebir, Kapalıçarşı’nın yanında yer almaktadır. 1135 tarihinde, Danişmendli hükümdarı Melik Mehmet Gazi tarafından yaptırılmıştır. Caminin kuzeye açılan kapısının yanındaki kitabe ise bir onarım kitabesidir. Melik Mehmet Gazi’nin yeğenlerinden olan Yağıbasanoğlu, Muzaffereddin Mahmud tarafından 1206 yılında onartılmıştır. Abidenin bu gün taşıdığı tek kitabe olan onarım kitabesi kuzey duvarın dış yüzüne, kapının yakınına konulmuştur. Onarım kitabesinde şu ifadeler yer almaktadır; “Bu cami, Kılıçaslan oğlu, büyük Sultan Keyhusrev devrinde – Allah onun yardımını yüceltsin- H.602/M.1206 yılında Yağıbasanoğlu, Muzaffereddin Mahmud tarafından onarılmıştır.”